Een verslag van Karla de Roest
Dit jaar was Olsberg in het Duitse Sauerland de uitvalsbasis voor onze Hemelvaartexcursie. De terrassencamping, enkele bungalows en hotels in de omgeving werden ingenomen door een kleine 30 mensen, gewapend met beitels, hamers en helmen, die een paar dagen of een korte vakantie de omgeving verkenden.
Voorpret
Elke morgen diende de kerk van Olsberg-Bigge als uitvalsbasis, van waaruit een karavaan naar de groeves vertrok. Josef Lahme was daarbij de locale gids, die ons langs omgevallen takken, onverharde wegen en werklui in de actieve groeven leidde. En overal waren we reden, vloog boven ons de wouw.
Uitvalsbasis, het kerkje van Olsberg-Brigge, waar naar verluidt een prima ontbijt aan de overzijde te krijgen was.
Woensdag
Op woensdagmiddag begon de excursie bij een ontsluiting nabij een nieuw windpark bij Mannstein in de buurt van Olsberg. Onder andere melkkwarts en pyriet konden er gevonden worden – onder de dreiging van een fikse onweersbui!
Vindplaats Mannstein
Donderdag
Op donderdag stond als eerste de groeve STB Suttrop, met de belofte aan het zeldzame pyromorfier, maar ook malachiet en chalcopyriet. En hoewel al best een deel van de groeve weer begroeid was, werd er nog een paar leuke brokken gevonden.
Bij een aantal van de ‘handzame’ grijsverweerde brokken loon het de moeite er een beitel tegen aan te zetten. Een kort gesprekje met gids Josef leerde dat hij niet echt verwacht dat (waarschijnlijk) malachiet hier nog steeds gevonden kon worden. Een meevaller dus!
Als tweede bezochten we die de dag de STB Silbach, een groeve waar niet snel toestemming voor te krijgen is. In deze grote groeve met steile wanden waren enkele mooie mineralen, waaronder een asbestachtige variant in wit, roze en grijs te vinden. Ook een wereld aan flora en fauna, waaronder de Alpenwatersalamander.
Gelukkig zetten de donkere wolken boven de Sauerlandse heuvels niet door. Over een onverharde weg langs de bovenrand bereikten we na een korte wandeling de groeve.
Silbach is een grote, diepe groeve, de meesten van ons zijn niet lager gekomen dan de eerste of tweede etage van boven…
De verschillende lagen leverden verschillende mineralen op, waaronder mooie calcietkristallen, maar ook een natuurlijk asbestgelijkend materiaal, dat hier en daar in enorme brokken op de hellingen lag. Het brok op de helling is meer dan 3 meter in doorsnee.
Na deze groeve bezochten we een oude stortlocatie in het bos – één die we zonder onze gids niet gevonden hadden. De auto’s werden onderaan de helling geparkeerd en met een stevige wandeling omhoog hield Josef stil voor een bosperceel. Door even wat begroeiing aan de kant te schuiven, kwam het puin tevoorschijn. Hoewel er niet heel veel gevonden werd, namen de fanatiekelingen toch een paar stukken mee.
Op de plek van deze stort een verwijzing naar het Bergbau verleden van de omgeving. Heel het gebied rondom Olsberg heeft een lange geschiedenis, die weerspiegeld wordt in namen van kroegjes, in vlaggen met bijvoorbeeld houwelen en beitels en (gemeente)wapens.
Vrijdag
Op vrijdagmorgen bezochten we de Tongrube Bonenburg, waar lagen met fossielen en mineralen te vinden waren.
Verschillende fossielen uit de Bonenburg, waaronder tweekleppigen en een aantal belemnieten. Ook een aantal waarvan de fossielen nog niet geïdentificeerd zijn, zoals de sporenfossielen (?).
Vrijdagmiddag was voor de Alme (Bleiwasche), een groeve die nog actief is, met lagen uit het Devoon.
In de groeve liggen enorme brokken om de weg langs de afgrond te markeren. Maar ja, die zitten dus vol fossielen…
Zaterdag
Zaterdagmorgen de STB Niederwerbe Wachenfeld. Even vroegen we ons af of de groeve al was teruggegeven aan de natuur, en of we er nog wel wat zouden kunnen vinden. Gelukkig won de nieuwsgierigheid en verdwenen er steeds meer mensen diep in de groeve. De beloning van het afdalen: grote calcietkristallen, waarbij en buitenkans hadden van hele mooie, pas blootgekomen mineralen. Zoveel mooie stukken dat het uitdelen werd aan iedereen.
Goed te zien is dat er recente instortingen hebben plaatsgevonden. Hierdoor is ook een stuk van de wand losgekomen, waarbij mooie brokken vrij zijn komen liggen.
’s middags de STB Hunold Mütze Frankenau Dainrode met fotogenieke lagen. Op de foto van de wand zijn onze mensen in hun knalgele LVGA hesje aan het zoeken – even voor de schaal van de wand.
De foto’s van deze vindplaats spreken voor zich: een mix van mooie geologische processen, uitzicht, fossielen en mineralen.
En als laatste op zaterdagmiddag een bezoek aan de Geopark GrenzWelten. Het geopark bevindt zich op een geologisch zeer interessante locatie, waar lagen uit verschillende perioden elkaar tegenkomen. Dit is de voormalige steengroeve Hohenäcker.
Naast lagen uit het Devoon dagzomen (mede door afgravingen) kalklagen uit het Jura en Krijt in de voormalige. Allemaal fossielrijke lagen. Naast ‘voorspelbare’ soorten als varens en schelpachtigen, ook resten van reptielen en amfibieën. Het is deze bijzonderheid die deze plek tot een beschermd Geopark maakt.
Hier mochten we helaas niets meenemen, omdat het een geopark is. Helaas, ging het ‘niet’ nog een stapje verder, want het hele park was afgesloten. Ons restte niets anders dan de hamer nemen naast het infobord, waar een plekje was gecreëerd om fossielen te zoeken.
Het dolmenachtige informatiepaviljoen van Geopark GrenzWelten (vrm. groeve Hohenäcker). De brokken waarvan het gebouwd is, komen uit de groeve en zitten vol plantenresten. Het terrein is (mogelijk tijdelijk) afgesloten voor publiek, om toch een zoekervaring aan het publiek te bieden is een ‘op eigen risico!’ perkje aangelegd, waar je met je eigen hamertje aan de slag mag. Dat hoeft ons geen twee keer gezegd – en zowaar werd er wat aan varens uitgetikt!
Zaterdag avond was het gezamenlijke diner, gezellig als altijd en voor elk wat wils.
Zondag
Zondag de laatste groeve, de STB Kallenhard – en zoals het exceursieplan zei: “al een stukje op weg naar huis”.
Heel veel dank aan alle deelnemers voor de gezelligheid en vooral aan de excursiecommissie voor het harde werk dat verzet is om er weer zo’n succes van te maken!
En natuurlijk aan gids Josef (en Willem die zijn soms onnavolgbare Duits toch steeds weer wist te vertalen naar de route, met hier en daar hulp van oudgedienden die het gebied eerder bezochten).
Meer foto’s van onze foto website
