Secretariaat:
J.F. Otten
Iepenlaan 13
9401 LS Assen
0592-353229
secretaris@gea-drenthe.nl
https://gea-drenthe.nl
https://www.facebook.com/GEA.Drenthe
https://www.flickr.com/photos/gea-drenthe/
Rekening: NL98INGB0105102024
KvK nr: 93011326

Gea Drenthe nieuwsbrief oktober 2024

Afdelingsavond 18 oktober, de Oost-Afrikaanse Slenk

Lezing: De Oost-Afrikaanse breuk
Door: Clarinus Nauta

Wij nodigen u uit voor een lezing over de Oost-Afrikaanse breuk

• Datum: vrijdag 18 oktober 2024
• Tijd: 20:00, de zaal is open vanaf 19:30
• Locatie: Hunebedcentrum Borger
  Zie voor meer informatie over de locatie: https://gea-drenthe.nl/wie-zijn-we/locatie

De afdelingsavond is toegankelijk voor zowel LVGA-leden als andere geïnteresseerden.

Clarinus Nauta heeft meerdere landen in Oost-Afrika en het Nabije Oosten bezocht. Zijn fascinatie voor vulkanen zoals Erta Ale, Dallol, Ol Doinyo Lengai en Nyiragongo leidde tot een diepgaand onderzoek naar de oorzaken van vulkanisme. Tijdens dit proces ontdekte hij waardevolle inzichten, maar ook misvattingen over de Oost-Afrikaanse Rift.

In zijn presentatie laat Clarinus indrukwekkende beelden zien die de bijzondere reputatie van Oost-Afrika verklaren. De rijke fauna, waaronder olifanten, gnoes, zebra’s en neushoorns, speelt hierin een belangrijke rol, net als de diverse plantengroei. Deze flora en fauna gedijen in een uniek geologisch landschap vol breukgebergten, kraters en caldera’s—het gebied waar de eerste mensachtigen hun oorsprong vonden.

Daarna zullen we beelden van breuken analyseren en bespreken wat er onder andere in 2018 plaatsvond. We verkennen hoe riftvorming te herkennen, verklaren en aantonen is, en wat dit proces voor de komende miljoenen jaren kan betekenen.

Als de tijd het toelaat, keren we terug naar het ontstaan van Madagaskar, Réunion en India, en onderzoeken we hoe deze regio’s ooit verbonden waren met Afrika.

Verslag weekend van de wetenschap 6 oktober

Op 5 en 6 oktober vond dit jaar het Weekend van de Wetenschap plaats. Ook het Hunebedcentrum in Borger nam deel met diverse activiteiten. Net als vorig jaar leverde Gea Drenthe op zondag 6 oktober een bijdrage door aanwezig te zijn in het Hunebedcentrum.

We hadden een uitstekende locatie, direct na de filmzaal, waardoor alle museumbezoekers bij ons langskwamen.

Onze activiteiten bestonden uit:

• Een tentoonstelling over de eigenschappen van mineralen en hoe je deze kunt herkennen.
• Een expositie met fossielen die in Nederland te vinden zijn.
• Microscopen waarmee bezoekers micro-mounts konden bekijken.
• Een geologische quiz waarbij deelnemers als prijs een haaientand of ander fossiel konden uitzoeken.
• Het bouwen van kristalmodellen met snoepjes en cocktailprikkers.
• Het verstrekken van informatie over geologie en Gea Drenthe.

Vooral het maken van kristalmodellen was een groot succes onder de kinderen, al werden de modellen meestal al snel opgegeten.

Wij (Harma, Willem, Corry en Jacob) hebben een leuke dag gehad en hopen dat we de bezoekers wat hebben kunnen bijbrengen over geologie.
Jacob

Weekend van de Wetenschap 6-10-2024

7 photos

Verslag excursie Oosterweilanden 12 oktober 2024

Op zaterdag 12 oktober heeft Gea Drenthe met 23 deelnemers een bezoek gebracht aan de zandwinning Oosterweilanden in Vriezenveen.

Van tevoren had ik online gezocht naar informatie over deze locatie, maar er bleek verrassend weinig te vinden over Oosterweilanden. Dit in tegenstelling tot de nabijgelegen groeves van Westerhaar en Sibculo, waarover meer bekend is. Gelukkig had ons lid Trieneke in het verleden al eens in deze groeve naar fossielen gezocht, en volgens haar was er voldoende te vinden. De  toegang was destijds wel lastig te verkrijgen. Dat lijkt nu veranderd door de komst van een nieuwe eigenaar.

Zelf wist ik niet goed wat ik kon verwachten, mede omdat ik nog niet eerder in een zandwinning had gezocht. In het bijzonder hoop ik ooit nog eens barnsteen te vinden, al is dat niet altijd realistisch; een paar fossielen zouden al mooi zijn. Een voordeel van een relatief nabije vindplaats (ongeveer een uur rijden vanuit Assen) is dat je niet heel vroeg hoeft te vertrekken om op tijd, om 10 uur, aanwezig te zijn.

Bij aankomst in de groeve werden we gastvrij ontvangen door een werknemer van de zandwinning met een kopje koffie in de kantine. Het was fris, maar mooi weer, en het bleef de hele dag droog.

De zandzuiger en de rest van de installatie worden op afstand bediend vanuit een kantoortje op het terrein. De zuiger haalt zand (en stenen) op van tientallen meters diepte, waarbij er putten worden gecreëerd waar het zand vanaf de zijkanten inrolt. Hierdoor ontstaat een mengsel van materialen uit verschillende dieptes. Het werd ons uitgelegd dat de grondlagen niet overal horizontaal liggen, waardoor het opgezogen materiaal per locatie sterk kan verschillen, zelfs op dezelfde diepte.

Het zand wordt via buizen naar de installatie getransporteerd, waar de stenen eerst worden uitgezeefd. Deze stenen, die voor het bedrijf afval zijn, worden op een grote hoop gestort. Voor ons als fossielenzoekers zijn juist deze stenen van belang!
Het zand wordt verder verwerkt en opgedeeld in fracties op basis van korrelgrootte, waarna het bedrijf er producten van maakt.

Na deze uitleg begonnen we onze zoektocht op de grote steenhoop. Al snel werden fossielen gevonden, zowel uit het Ordovicium (485-443 miljoen jaar geleden) als uit het Krijt (145-66 miljoen jaar geleden). Zelf vonden we een knikkeralg en een Aulocopium-spons uit het Ordovicium, en fragmenten van bekersponzen uit het Krijt. Daarnaast vonden we fragmenten en een afdruk van een ammoniet, evenals zwerfsteentjes zoals een gneis met granaten en een zwart gesteente met veel pyriet.

Op de steenbult lag ook flink wat kienhout, wat mijn hoop op het vinden van barnsteen deed groeien. Er werd weliswaar één stukje barnsteen gevonden, maar helaas niet door mij.

In de middag begon het wat harder te waaien, waardoor het kouder aanvoelde. Aangezien we ondertussen al een aardige tijd hadden gezocht, besloten we rond 14:00 uur huiswaarts te keren.

Dit was de tweede excursie naar een zandwinning dit jaar. Dergelijke excursies zijn ook zeer geschikt voor (jonge) kinderen. Ze zijn relatief dicht bij, veilig en kinderen kunnen er goed fossielen zoeken op de stenenbult. Het was dan ook jammer dat er dit keer geen kinderen deelnamen.

Ik hoop dat de excursiecommissie meer van dit soort uitstapjes organiseert en dat er dan ook kinderen (en hun ouders) meegaan. Mijn dank gaat uit naar de excursiecommissie, in het bijzonder naar Paul en Sylvia Joziasse, voor de uitstekende organisatie.

Jacob Otten

Donny Zuidema heeft ook een blogpost van deze excursie gemaakt: https://www.hetruwemineraal.nl/blog/2095692_fossielenzoektocht-in-vriezenveen

Zandzuigerij Oosterweilanden Vriezenveen 12-10-2024

35 photos

Geen overig nieuws dit keer.

Agenda

De agenda is dynamisch en zal daarom veranderen met de tijd