
Gea Drenthe excursie naar een Fossielen groeve in een oude kleiwinning met vondsten uit het Mioceen. – Fossielengroeve Twistringen – Twistringen Duitsland (c) Jacob Otten
Inhoudsopgave
Excursie 6 april 2025
Zondagmorgen 6 april gaan we om 7:00 op pad, het is ongeveer twee en een half uur rijden naar Twistringen dus dan kunnen we er op tijd: voor 9:45 zijn.
De reis verloopt voorspoedig, lekker rustig zo on zondagochtend, daarom zijn we mooi op tijd.
We worden ontvangen door Martin Lütjen van de Heimat und Bürgerverein Twistringen. Zie de link helemaal onderaan dit bericht voor een reportage van de ARD waarin hij ook voorkomt.
Martin legt ons uit hoe de groeve in 2023 weer toegankelijk gemaakt is, en laat ons een aantal vondsten zien die in de groeve gedaan zijn.
Daarna gaan we de groeve in om in de vette klei te zoeken naar fossieltjes uit het Mioceen. De zon schijnt, maar het is nog behoorlijk fris op de klei helling die nog in de schaduw ligt.
We vinden vooral kleine schelpjes en slakkenschelpjes (hoorntjes), Harry doet de mooiste vondst.

Na een paar uur zoeken vertrekken we weer naar Nederland.
Fotogalerij van de excursie
Fossiliengrube Twistringen
De FossilienGrube Twistringen, gelegen in de Duitse deelstaat Nedersaksen, is een opmerkelijke locatie voor fossielenliefhebbers en wetenschappers. Deze voormalige kleigroeve biedt een uniek inzicht in het leven tijdens het Mioceen, ongeveer 15 miljoen jaar geleden. In dit artikel verkennen we de geschiedenis van de groeve en de bijbehorende tegelfabriek, de soorten fossielen die hier zijn gevonden, en de omstandigheden waaronder deze fossielen zijn gevormd.
Geschiedenis van de Groeve en de Tegelfabriek
De kleigroeve in Twistringen, bekend als Groeve Nr. 2, was oorspronkelijk in gebruik door de voormalige steenfabriek Sunder. Deze fabriek produceerde bakstenen en maakte gebruik van de lokale kleiafzettingen als grondstof. De exploitatie van de klei ging door tot 1992, waarna de fabriek haar activiteiten staakte. Na de sluiting vulde de groeve zich geleidelijk met water, waardoor een meer ontstond dat later werd gebruikt door de plaatselijke visvereniging als visgebied.
In 2023 werd het waterpeil van de groeve met ongeveer acht meter verlaagd om toegang te bieden tot de fossielrijke kleilagen. Dit initiatief was een samenwerking tussen de stad Twistringen en de Heimat- und Bürgerverein Twistringen, met als doel de groeve te transformeren tot een educatieve en recreatieve locatie voor fossielenzoekers. Op 5 april 2024 werd de FossilienGrube officieel geopend voor het publiek.
Geologische Achtergrond en Fossielvorming
Tijdens het Mioceen werd het gebied waar Twistringen zich nu bevindt, overspoeld door de oer-Noordzee. Deze mariene omgeving bevorderde de afzetting van kleilagen die rijk waren aan organisch materiaal. Naarmate organismen stierven, zonken hun overblijfselen naar de zeebodem, waar ze bedekt werden door sedimenten. Door de afwezigheid van zuurstof in de diepere sedimentlagen werden de resten beschermd tegen ontbinding, wat de fossilisatie bevorderde. Over miljoenen jaren consolideerden deze sedimenten tot de kleilagen die we vandaag de dag in de groeve aantreffen.
Soorten Fossielen in de FossilienGrube
De FossilienGrube Twistringen staat bekend om zijn diverse en goed bewaarde fossielen. Enkele van de meest voorkomende vondsten zijn:
- Mollusken: De groeve bevat een rijke verzameling van schelpen en slakken, die inzicht geven in de biodiversiteit van het Mioceen. Onderzoek heeft aangetoond dat er in deze regio meer dan 190 soorten mollusken aanwezig zijn.
- Haaietanden: De aanwezigheid van haaientanden duidt op een rijke mariene fauna. Deze tanden variëren in grootte en vorm, wat wijst op de diversiteit aan haaiensoorten die destijds in de oer-Noordzee leefden.
- Otolieten: Dit zijn de gehoorsteentjes van vissen, die cruciaal zijn voor het identificeren van oude vissoorten en het begrijpen van de paleo-ecologie van de regio.
- Overige vondsten: Naast de bovengenoemde fossielen zijn er ook resten van andere mariene organismen gevonden, zoals koralen en zee-egels, die bijdragen aan het beeld van het toenmalige ecosysteem.
Bezoek en Toegankelijkheid
De FossilienGrube Twistringen is van maart/april tot oktober dagelijks geopend van 8:00 tot 18:00 uur, afhankelijk van de weersomstandigheden. De toegang is gratis, en bezoekers worden aangemoedigd om zelf naar fossielen te zoeken. Er zijn voorzieningen getroffen om het bezoek aangenaam te maken, zoals aangelegde paden en informatieborden. Voor meer informatie en actuele updates wordt aangeraden de officiële website te raadplegen. Kreiszeitung+1Fossiliengrube Twistringen+1
Educatieve Initiatieven en Gemeenschapsbetrokkenheid
Sinds de heropening heeft de FossilienGrube Twistringen zich ontwikkeld tot een centrum voor educatie en gemeenschapsbetrokkenheid. Er worden regelmatig workshops en rondleidingen georganiseerd voor scholen en geïnteresseerde groepen. Deze initiatieven zijn gericht op het vergroten van het bewustzijn over geologie en paleontologie, en het stimuleren van interesse in de natuurlijke geschiedenis van de regio. De samenwerking tussen lokale autoriteiten, verenigingen en vrijwilligers benadrukt het belang van gemeenschapsbetrokkenheid bij het behoud en de promotie van cultureel en natuurlijk erfgoed.
Meer informatie:
- https://fossiliengrube-twistringen.de/
- https://www.mineralien-fossilien.de/twistringen
- https://www.steinkern.de/fundorte/niedersachsen/1461-twistringen.html
- https://www.ardmediathek.de/video/hallo-niedersachsen/auf-fossiliensuche-in-der-tongrube-twistringen/ndr/Y3JpZDovL25kci5kZS8yZjYxMzRiYi1hZDUwLTRlYTEtOGY0NS1kYTgyNDU5Njk0MGE