Inhoudsopgave
De hemelvaartexcursie van 2023 gaat naar West Bohemen in Tsjechië met als standplaats Marianske Lazne. Dat is een behoorlijk eind rijden voor een excursie van 4 dagen, daarom besluiten we om er een korte vakantie van een week van te maken en al op zondag naar Tsjechië te vertrekken.
Wij gaan eerst naar Loket (in het Duits Elbogen), een leuk plaatsje met een kasteel waar de rivier de Eger in een bocht omheen stroomt. In de dagen totdat de excursie echt begint, bezoeken we de badplaatsen Karlovy Vary, Frantiskovy Vary en Marianske Lazne, maken wandelingen en bezoeken een thermisch bronnenveld bij Soos.
Een groot deel van de deelnemers gaat ook al eerder naar Tsjechië, maar omdat we allemaal naar verschillende plekken gaan, zien we elkaar pas op woensdagavond in hotel Krakonos in Marianske Lazne. Alle deelnemers met uitzondering van de familie Joziasse, die met de caravan is, verblijven in dit hotel.
Woensdag avond 17 mei
We komen samen om de komende excursie te bespreken en om onze gids Petr Cerny te ontmoeten. Petr heeft voor ieder van ons een mooi geologisch gidsje gemaakt waarin alle vindplaatsen die we gaan bezoeken beschreven zijn.
Donderdag 18 mei
We bezoeken vandaag 3 vindplaatsen en voor de doorzetters nog een vierde vindplaats.
1. Vysoky kamen groeve in Krasno
Een werkende groeve halverwege Marianske Lazne en Karlovy Vary. In de grote groeve wordt een wit albiet-graniet en veldspaat gewonnen die gebruikt wordt voor de keramiek industrie.
In de groeve vinden we onder andere mooie dendrieten in het witte graniet, pegmatieten met grote veldspaten waar ook gele beryl in te vinden moet zijn. We vinden ook flogopiet. Volgens mij heeft iedereen hier goede vondsten gedaan.
2. Greisen Vysoky groeve in Krasno
Dit zijn storthopen van een oudere groeve vlakbij de vorige groeve.
3. Hüberstock in Horni Slavkov
De derde locatie is een niet meer werkende groeve. We moeten een klein eindje lopen met een steile afdaling om bij de groeve te komen
4. Loket
De doorzetters gaan ook nog naar Loket, hier zoeken we in een beekje in een bos naar Orthoklaas veldspaten die uit het graniet geweerd zijn. Wat bijzonder is dat deze Orthoklasen Karlsbader tweelingen vormen: kristallen die op een specifieke manier vergroeid zijn. Het graven in de rivierbodem is succesvol, we vinden verschillende karslbarder tweelingen.
Vrijdag 19 mei
5. Podhora bij Marianske Lazne
Deze vindplaats vlak bij Marianske Lazne is een helling in een dicht bos. Het is een storthoop van een oude groeve. Door de dichte begroeiing is het moeilijk om goede vondsten te doen
6. Tlucna
Voor onze volgende vindplaats rijden we een heel eind in de richting van Plzen. We parkeren hier op een landweggetje vlakbij de snelweg naar Praag. Hier zoeken we naar versteend hout op de akkers. Dit versteende hout komt uit zandsteenlagen uit het late Carboon, dus is zo’n 300 miljoen jaar oud. Het hout is goed verkiezeld en is meestal van Cordaites, de eerste coniferen.
Iedereen doet goede vondsten en de rugzakken en emmers e.d. zijn al snel goed gevuld.
Tip: het versteende hout een diepere kleur geven
Als het versteende hout nog nat is van het schoonmaken dan heeft het een mooie diepe kleur die helaas weer weg gaat als vondst opdroogt. Als experiment heb ik een product van HG gebruikt: Kleurverdieper voor graniet, hardsteen en andere natuursteen (HG product 48).
Het is te koop in een flesje van 50ml of 250ml en is te koop bij de Gamma.
Er is maar een klein beetje van nodig dat je via een kwastje of bijgeleverde doek kan uitsmeren over de steen die daardoor geïmpregneerd wordt en een diepere kleur krijgt. De stukken fossiel hout op de foto’s zijn behandeld met dit middeltje.
.
7. Stribro
De omgeving van Stribro had grote afzettingen van zilver en andere metalen en was daarom al vroeg een belangrijk mijngebied.
We parkeren de auto, en na een wandeling over en langs akkers komen we bij een grote storthoop met kwarts, pyriet, sfaleriet en galeniet.
Zaterdag 20 mei
8. Teskov
Deze werkende groeve bevindt zich tussen Plzen en Praag. Het is een behoorlijk eind rijden vanuit Marianske Lazne.
Het gesteente is een rhyoliet doorsneden met heel veel kwartsgangen. Veel van de kwartsen zijn rood of geel gekleurd of bedekt door een laag ijzeroxide.
Vrij algemeen zijn kwartsen die pseudomorf naar calciet zijn, het kwarts heeft hier de plaats ingenomen van een calciet kristal, en daarbij de vorm behouden van het calciet: scalenoeders.
Helaas is hier een ongeluk opgetreden; Erwin de Wagt struikelt en komt ongelukkig ten val waardoor hij een diepe wond in zijn onderbeen krijgt. Gelukkig heeft hij niet veel pijn, maar de wond moet wel in een lokaal ziekenhuis gehecht worden waar Erwin ook een nachtje moet blijven.
Voor zover mij bekend het eerste ongeluk dat meer dan een pleister nodig heeft in 50 jaar Gea Drenthe excursies. Het zet wel een domper op deze excursie., maar gelukkig kon Erwin met zijn ouders zondags weer naar Nederland, en gaat het nu goed met hem.
Tip: Ijzeroxide verwijderen
De rode aanslag, ijzeroxide, is te verwijderen met oxaalzuur, maar dat is een sterk zuur en is giftig. Het mag niet na gebruik door het riool gespoeld worden.
Een alternatief is natriumdithioniet, dat onder de naam Mineral-Clean bij de Bodemschat te bestellen is. Het bestaat uit twee poeders die samen in water opgelost moeten worden en samen een niet-zure oplossing vormen die het ijzeroxide verwijderd. Na 24 uur is de oplossing uitgewerkt en onschadelijk en kan door het riool gespoeld worden.
Ik heb het uitgeprobeerd op de vondsten uit Teskov en naar mijn ervaring werkt het uitstekend.
9. Cerhovice
We zoeken in een bos op een storthoop van een verlaten groeve naar waveliet rozetjes. Na flink zoeken vindt iedereen wel een paar mooie stukjes.
Omdat het ongeluk van Erwin toch wat tijd gekost heeft, is er geen tijd meer om vandaag een derde groeve te bezoeken, daarom rijden we weer terug naar ons hotel in Marianske Lazne.
’s Avonds is er een gezamenlijke maaltijd waar onze gids Petr Cerny maar ook de organisatoren Jelle Talma en Harry Woltman (en daarmee de excursie commissie) bedanken voor de uitstekende voorbereiding en leiding van deze excursie.
Zondag 21 mei
In de ochtend vertrekt Iedereen weer naar Nederland. Onderweg krijgen we in de whatsapp groep bericht dat Erwin uit het ziekenhuis is ontslagen en met zijn ouders onderweg is naar Nederland. Het gaat nu goed met Erwin.
Jacob Otten
Foto’s
